Κοπή της βασιλόπιτας  2003

      Μια πλατιά διαδεδομένη ελληνική παράδοση είναι το καλωσόρισμα της Πρωτοχρονιάς με το κόψιμο της πίτας - βασιλόπιτας - μέσ’ στην οποία οι Έλληνες βάζουν ένα χρυσό νόμισμα. Όποιος κερδίσει το νόμισμα, θα είναι ο τυχερός όλου του χρόνου. Πολλές είναι οικογένειες που κόβουν κομμάτια πίτας και για τα απόντα μέλη τους. Ένα παρόμοιο τσέχικο έθιμο υπάρχει και στη Μοραβία, μόνο που εδώ όποιος βρει το φλουρί, γίνεται βασιλιάς για όλο χρόνο. Το έθιμο της βασιλόπιτας δεν το ξέχασαν οι ελληνικές οικογένειες που ζουν στη Βοημία, στη Μοραβία και στη Σιλεσία. Η Λέσχη Φιλελλήνων της Πράγας καλωσόρισε τα μέλη της με το κόψιμο της πίτας, όπως επίσης και τους Έλληνες που μένουν στην Πράγα, υποσχόμενη πως θα συναντηθούν και την επόμενη χρονιά για το καλωσόρισμα. Πριν την κοπή της νόστιμης τυρόπιτας, την ευχή για τα Χρόνια Πολλά! και το τσούγκρισμα με κόκκινο κρασί Μαυροδάφνη άκουσαν όλοι το λόγο του Σεβασμιότατου Αρχιεπίσκοπου Πράγας και Μητροπολίτη πάσης Τσεχίας και Σλοβακίας κ. Χριστοφόρου για τη γιορτή των Χριστουγέννων. Οι παρευρισκόμενοι Τσέχοι άκουσαν με μεγάλο ενδιαφέρον την ερμηνεία του χριστουγεννιάτικου ευαγγελίου, ιδιαίτερα τα όσα αναφέρθηκαν για τη νηστεία των 40 ημερών (Σαρακοστή) που προηγείται των Χριστουγέννων. Η νηστεία αυτή που συνδέεται με το μαγικό αριθμό 40 δεν έχει να κάνει με σαράντα μέρες πείνας -απεργία πείνας- απλά επί 40 μέρες στερούνται οι πιστοί φαγητών που περιέχουν κρέας, γάλα ή και αβγά. Αυτές οι 40 μέρες είναι ημέρες προσευχής και εγκράτειας για τους Ορθοδόξους. Μετά από αυτές τις μέρες στην ελληνική οικογένεια έρχεται η γαλήνη και η ειρήνη ταυτισμένη με τη μέρα όπου ο Χριστός ως άνθρωπος έρχεται στον κόσμο. Οι παρευρισκόμενοι Έλληνες διηγήθηκαν το πώς γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στην Πατρίδα τους. Κάποιες οικογένειες ετοιμάζουν γεμιστή γαλοπούλα, ενώ οι άνδρες συνήθως παίζουν χαρτιά. Η Χριστουγεννιάτικη Λειτουργία δεν γίνεται τα μεσάνυχτα στην Ελλάδα όπως στην Τσεχία. Στην Ελλάδα δεν ανταλλάζουν επίσης δώρα τα Χριστούγεννα, αλλά την Πρωτοχρονιά. Σε μερικά σπίτια στολίζουν σήμερα Χριστουγεννιάτικα δέντρα, στα παιδικά τους χρόνια όμως το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου δεν υπήρχε. Άλλη χώρα άλλα έθιμα.
      Στο τέλος Ιανουαρίου συναντηθήκαμε ακόμη μια φορά, για να δούμε δύο ελληνικές ταινίες, τον «Έβδομο ήλιο του έρωτα» του Βαγγέλη Σερντάρη και το «Μπραζιλέρο» του Σωτήρη Γκορίτσα.

Μίλαν Κόνετσνυ