Το κοιμητήριο του Κρχάνιτσε

      Το πρόγραμμα της Λέσχης Φιλελλήνων για το 2008 είναι αφιερωμένο στην 60η επέτειο της άφιξης των Ελληνόπουλων στην Τσεχοσλοβακία . Ο Σεπτέμβριος είναι αφιερωμένος στην μνήμη των παιδιών που πέθαναν από τα δεινά και τις αρρώστιες του εμφυλίου πολέμου. Τα μέλη της Λέσχης συναντήθηκαν το Σάββατο 6. 9. 2008 στο σιδηροδρομικό σταθμό Πράγα-Μπράνικ γι να ταξιδέψουν στην σημερινή στάση Κρχανιτσε (Krhanice). Στον πρώην σιδηροδρομικό σταθμό Κρχανιτσε έφτασαν το 1949 τα τρένα από την Πολωνία με Έλληνες Πρόσφυγες, που είχαν ταξιδέψει από την Αλβανία με πλοίο στο Γκντανσκ. Σύμφωνα με τις αρχειακές πηγές έφτασε από Τσερτσάνυ (Čerčany) στις 4 Νοεμβρίου 1949 ώρα 21.00 το πρώτο τμήμα της αποστολής των Ελλήνων προσφύγων: 200 άντρες, 340 γυναίκες και 380 παιδιά και στις 5 Νοεμβρίου 1949, ώρα 6.15, το δεύτερο τμήμα της: 417 άντρες, 413 γυναίκες - ανάμεσά τους ήταν κάποιες εγκυμονούσες και γυναίκες που θήλαζαν - καθώς και 35 παιδιά. Από το Κρχάνιτσε μετέβησαν με αυτοκίνητα και λεωφορεία στο κέντρο υποδοχής των Ελλήνων προσφύγων - παιδιών και ενηλίκων - στο Λέσανυ (Lešany u Týnce nad Sázavou). Εκεί έμειναν από την 1 Σεπτεμβρίου 1949 1.221 Έλληνες, και την επομένη, στις 2 Σεπτεμβρίου 1949, 1200 άτομα. Στο Λέσανυ πήγαμε το Σάββατο από το Κρχάνιτσε και εμείς, τα μέλη της Λέσχης, διασχίζοντας την ωραία κοιλάδα του ποταμού Σάζαβα. Κατευθυνθήκαμε προς τον τόπο του Στρατιωτικού Μουσείου που ήταν κάποτε το κέντρο υποδοχής των Ελλήνων προσφύγων. Είδαμε την μεγάλη έκθεση στρατιωτικών εκθεμάτων στις αίθουσες του Μουσείου, ρωτήσαμε πού υπήρξαν οι καταυλισμοί των Ελλήνων. Μετά την επιστροφή στο Κρχάνιτσε συνεχίσαμε την εκδρομή μας προς το Χράστ, όπου βρίσκεται το νεκροταφείο του Κρχάνιτσε. Εκεί αναπαύονται 14 Έλληνες που πέθαναν από 1949 μέχρι το 1951 στο σανατόριο Προσετσνίτσε, στο Λέσανυ ή σε κάποιο νοσοκομείο της Πράγας. Μεταξύ τους και το βρέφος Μαρία Βέργου, η οποία γεννήθηκε το 1947 και πέθανε το 1949, και το αγοράκι Ζήσης που γεννήθηκε το 1949 και πέθανε στο Προσετσνίτσε στις 18. 3. 1950. Σήμερα δεν διασώζονται εκεί ελληνικοί τάφοι. Στην αριστερή πλευρά του νεκροταφείου έμεινε μόνο ένα κομμάτι πράσινου δίπλα στους καινούργιους τσεχικούς τάφους. Εκεί εναποθέσαμε ένα στεφάνι με μπλέ κορδέλα στην μνήμη των νεκρών. Στις 23. 9. 1949 πέθανε σε ηλικία των 68 ετών στο νοσοκομείο της Πράγας η Αθηνά Αλαμάτη. Στις 26. 11. 1949 πέθανε στο Λέσανυ σε ηλικία 40 ετών ο Απόστολος Κατσιάρας. Στις 18. 12. 1949 πέθανε στο Λέσανυ σε ηλικία 50 ετών η Χριστίνα Σαράντη. Στις 31. 12. 1949 πέθανε στο Λέσανυ σε ηλικία 35 ετών η Πολυξένη Στεριοπούλου. Στις 24. 12. 1949 πέθανε στο Λέσανυ ένας Έλληνας σε ηλικία 85 ετών. Κάνοντας καινούργια έρευνα βρήκαμε και το όνομά του. Ήταν ο Βασίλης Μπρούφας, γεννημένος το 1864. Και άλλοι άγνωστοι Έλληνες μπορεί να βρίσκονται στο νεκροταφείο Κρχάνιτσε. Στο Λέσανυ πέθαναν ο Γιάννης Ματούλης (*1874 †1. 12. 1949) και η Αναστασία Καρανίκου (†6. 1. 1950). Στην Πράγα πέθαναν ο Σωτήρης Δινοίδης (*1902 †26. 6. 1950) και ο Στυλιανός Ηλιάδης (*1901 †25. 3. 1951). Στο Μπένεσοβ πέθανε η Κωστέα Σώμου (*1904 †6. 11. 1949). Στο Προσετσνίτσε πέθαναν ο Τραϊανός Τσάγγας (*1907 †28. 10. 1949) και η Εφρέντη Κεχουία (*1926 †24. 2. 1951). Μερικοί Έλληνες είναι θαμμένοι στο πάνω μέρος του νεκροταφείου. Περπατήσαμε εκεί γύρω από τους τάφους του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Jiří Hájek, της Εθνικής Καλλιτέχνιδας Jiřina Šejbalová και των Σοβιετικών στρατιωτών. Με το ηλιοβασίλεμα αποχωρήσαμε από το κοιμητήριο. Μέσα μας δημιουργήθηκε η σκέψη να κατασκευάσουμε ένα μνήμα για τους Έλληνες. Στην έξοδο το βλέμμα μας σταμάτησε σε έναν τάφο με την λατινική επιγραφή OMNIA TEMPUS HABENT. Όλα τα πράγματα έχουν τον καιρό τους.
      Μίλαν Κόνετσνυ